شاخص EER و SEER چیست و چه کاربردی دارد؟

شاخص EER چیست؟

شاخص EER، به نسبت بهره وری انرژی برای دستگاه های خنک کننده یا سرمایشی اشاره دارد. با تقسیم توان خنک کننده دستگاه بر حسب BTU/h (واحد حرارتی بریتانیا) بر توان الکتریکی ورودی دستگاه بر حسب وات (W) محاسبه می شود. نسبت EER، تعیین می کند که یک دستگاه خنک کننده چقدر می تواند انرژی گرمایی را از محیط داخلی به محیط خارجی منتقل کند. هر چه مقدار شاخص EER بالاتر باشد، نشان دهنده ی راندمان بالای دستگاه خنک کننده است و بهره وری بیشتری در مصرف انرژی دارد.

برای بهتر این شاخص، اجازه دهید با یک مثال بحث را پیش ببریم.

یک دستگاه خنک کننده با ظرفیت خنک کننده 20000 BTU/h و توان الکتریکی ورودی 2000 وات را در نظر بگیرید، که مقدار نسبت EER آن 10 خواهد بود. اگر دستگاه دیگری با مشخصات مشابه، بتواند 24000 BTU/h انرژی را با همان مقدار توان ورودی (یعنی 2000 وات)، تولید کند، مقدار شاخص EER آن 12 خواهد بود، که نشان می دهد، دستگاه دوم، کارآمدتر از دستگاه اول، است.

شاخص EER، معیار مفیدی را برای مصرف‌کنندگان تجهیزات تبرید فراهم می‌کند، تا بازده انرژی دستگاه‌های خنک‌کننده مختلف را مقایسه کنند و تصمیم‌گیری آگاهانه برای خرید بگیرند. مقادیر بالاتر این نسبت، منجر به کاهش هزینه های انرژی در بلند مدت می شود.

نکات مهم در مورد نسبت EER

توجه به این نکته ضروری است که نسبت EER، معمولاً برای مقایسه کارایی دستگاه های خنک کننده و سرمایشی به کار می رود و برای دستگاه های گرمایشی یا پمپ های حرارتی کاربردی ندارد.

همچنین با استفاده از نسبت EER، می توان توان مصرفی یک دستگاه خنک کننده را در صورتی که ظرفیت تبرید و مقدار EER آن مشخص باشد محاسبه کرد. به عنوان مثال، اگر دستگاهی دارای ظرفیت خنک کنندگی 84000 BTU/h (یا 6 تن تبرید) و نسبت EER آن 7 باشد، با تقسیم 84000 بر 7، توان مصرفی دستگاه، برابر با 12 وات است.

شاخص EER چگونه محاسبه می شود؟

شاخص EER، در شرایط دمایی ثابت، با دمای 35 درجه سانتی گراد برای محیط بیرون، 26 درجه سانتی گراد برای محیط داخل و رطوبت نسبی 50 درصد اندازه گیری و محاسبه می شود. آزمایش، اندازه‌گیری و محاسبه EER، در یک محیط آزمایشگاهی، شامل قرار دادن دستگاه در معرض 100% بار (یعنی کارکرد با توان کامل)، تحت شرایط دمای ثابت، که قبل تر ذکر شد، می باشد.

شاخص SEER چیست؟

علاوه بر EER، شاخص مهم دیگری نیز برای اندازه گیری بازده انرژی دستگاه های خنک کننده استفاده می شود که شاخص SEER یا نسبت بهره وری انرژی فصلی است. SEER مخفف عبارت Seasonal Energy Efficiency Ratio است. نسبت SEER، برابر است با تقسیم خروجی تبرید دستگاه در طول یک فصل خنک کننده کامل، بر کل انرژی الکتریکی مصرف شده در همان دوره است. شاخص SEER از این جهت با EER متفاوت است که در طول فصل سرمایش، به جای استفاده از یک مجموعه واحد از شرایط دمایی ثابت، دماهای متفاوت فضای بیرون را در نظر می گیرد.

شاخص SEER، در طیف وسیعی از دماهای محیط بیرون، اندازه گیری می شود که معمولاً بین 12 درجه سانتی گراد تا 47 درجه سانتی گراد است. ظرفیت تبرید و مصرف انرژی در طول کل فصل خنک کننده به طور میانگین محاسبه می شود. این نحوه ی اندازی گیری، معیار جامع تری و دقیق تری از بازده انرژی دستگاه، فراهم می کند، زیرا عملکرد دستگاه را تحت طیف وسیعی از شرایط دنیای واقعی در نظر می گیرد. این شاخص، منطقه نصب دستگاه و همچنین تغییرات دمای فصلی را در نظر می گیرد که می تواند بر بهره وری انرژی دستگاه، تأثیر بگذارد.

تفاوت شاخص EER و SEER چیست؟ – مقایسه جامع

EER و SEER، هر دو معمولاً برای اندازه گیری کارایی دستگاه های خنک کننده، استفاده می شوند. از نظر تفاوت بین EER و SEER، شاخص EER تصویری از بازده انرژی یک دستگاه، در شرایط دمایی خاص و ثابت ارائه می‌کند، در حالی که شاخص SEER تصویر کامل‌تری از بازده انرژی دستگاه، در طول یک فصل سرمایش کامل ارائه می‌دهد. شاخص SEER به طور کلی به عنوان بازتاب دقیق تری از بازده انرژی واقعی دستگاه در نظر گرفته می شود، زیرا تغییرات دنیای واقعی در دما و تقاضای تبرید را در نظر می گیرد.

به طور خلاصه، SEER به همان روش EER اندازه‌گیری می‌شود، اما با این تفاوت کلیدی که دماهای متفاوت بیرون را در طول فصل سرمایش با دمای ثابت در داخل ساختمان در نظر می‌گیرد.

بازیابی هزینه و میزان کاهش مصرف انرژی واحد خنک کننده

نمودار زیر، درصد کاهش مصرف انرژی سالانه یک دستگاه خنک کننده را بر اساس مقدار SEER آن نشان می دهد. محاسبه بر اساس مقدار SEER مرجع 8 است. برای مثال، اگر دستگاهی دارای SEER 16 باشد، تقریباً 50٪ انرژی کمتری نسبت به دستگاهی با SEER 8 مصرف می کند. برعکس، با کاهش مقدار SEER، دستگاه بازده کمتری پیدا می کند و مصرف انرژی آن افزایش می یابد.

توجه به این نکته ضروری است که شاخص SEERT نشان دهنده حداکثر مقدار بازده یک دستگاه خنک کننده است.. با این حال، در واقعیت، بازده انرژی دستگاه بسته به شرایط و پارامترهای مختلف متفاوت خواهد بود. با این وجود، شاخص SEERT یک نقطه مرجع مفید برای مصرف کنندگان فراهم می کند تا بازده انرژی دستگاه های خنک کننده مختلف را مقایسه کنند و تصمیمات خرید آگاهانه تری را اتخاذ کنند.

طبق نمودار، دستگاهی با مقدار SEER 21 می تواند مصرف انرژی را در طول یک سال تقریباً 62 درصد کاهش دهد، در حالی که دستگاهی با مقدار SEER 10 می تواند مصرف انرژی را حدود 20 درصد کاهش دهد. بنابراین، انتخاب یک دستگاه خنک کننده با مقدار SEER بالاتر، می تواند منجر به صرفه جویی قابل توجهی در هزینه و بهبود بهره وری انرژی در طولانی مدت شود.

آشنایی با نکات مهم نسبت EER و SEER

در اینجا چند نکته مهم، در مورد شاخص های EER، SEER، نحوه اندازه گیری و افزایش آنها وجود دارد:

1. شاخص های EER و SEER روشی مفید برای مقایسه مصرف انرژی دستگاه های خنک کننده مختلف ارائه می دهند.
2. EER، به طور معمول برای اندازه گیری بازده انرژی دستگاه های منفرد استفاده می شود، در حالی که SEER برای اندازه گیری بهره وری انرژی دستگاه های مرکزی استفاده می شود.
3. مقدار SEER دستگاه‌های مدرن، عموماً باید بین 14 تا 23 باشد که مقادیر بالاتر نشان‌دهنده بازده انرژی بیشتر است.
4. توجه به این نکته ضروری است که شاخص های EER و SEER نشان دهنده حداکثر کارایی دستگاه در شرایط ایده آل هستند. در عمل، عوامل مختلفی مانند نصب نادرست، کافی نبودن ساز کانال ها و لوله ها و سایر عوامل عملیاتی، می توانند مقادیر EER و SEER سیستم را کاهش دهند.

عوامل کلیدی برای افزایش EER و SEER

چندین عامل کلیدی وجود دارد که می تواند به افزایش مقادیر EER و SEER دستگاه های خنک کننده کمک کند، از جمله:

1. استفاده از کمپرسورهای اینورتر و فن های کندانسور که کنترل سرعت متغیر را ارائه می دهند.
2. انتخاب دستگاه تک مدار یا چند مداره که بتواند کمپرسورها را بر اساس میزان بار درخواستی تنظیم کند.
3. حصول اطمینان از محاسبه مناسب، سایز بندی و استفاده از مواد و تجهیزات باکیفیت در نصب دستگاه.
4. عایق بندی مناسب تجهیزات برای جلوگیری از اتلاف حرارت در داخل دستگاه.
5. استفاده از یک سیستم کنترل کننده بهینه و هوشمند مانند کنترل کننده منطقی قابل برنامه ریزی (PLC).
6. ترکیب فن آوری های مدرن در فن ها، موتورهای الکتریکی، پره های کندانسور، اجزای اواپراتور و سایر قسمت های کلیدی دستگاه.

در حالی که EER و SEER شاخص های مفیدی برای اندازه گیری بازده انرژی دستگاه های خنک کننده هستند، شاخص مهم دیگری که باید در نظر گرفته شود ضریب عملکرد (COP) است. برای درک بهتر تفاوت‌های بین EER و COP، مطالعه بیشتر درباره چیستی COP و تفاوت آن با EER ممکن است مفید باشد. با درک بیشتر از COP، مصرف کنندگان می توانند تصمیمات آگاهانه ای در مورد اینکه کدام دستگاه های خنک کننده کارآمدترین عملکرد انرژی را ارائه می دهند، بگیرند.